SAP’de Sınıf Oluşturma ve Karakteristikleri Sınıflara Tanımlama İşlemleri

Sınıf, SAP MM (Malzeme Yönetimi) modülünde, benzer özelliklere sahip malzemeleri bir araya getirerek bu gruplara özel karakteristikler (özellik tanımları) atamak için kullanılır. Bu sayede malzeme ana verisine yalnızca standart alanlar değil, işletmeye özgü detaylı ve özelleştirilmiş bilgiler de eklenebilir.

Örneğin, farklı türde vidaları takip etmek isteyen bir firma, “Vida” isminde bir sınıf oluşturabilir. Bu sınıfa çap, boy, diş tipi gibi karakteristikler tanımlanarak, tüm vida türleri sistematik bir şekilde sınıflandırılabilir. Böylece bu özellikler üzerinden detaylı analiz ve sorgulama yapılması mümkün olur.

SAP MM’de sınıf yapısı, özellikle detaylı malzeme yönetimi gerektiren işletmelerde büyük avantaj sağlar. Malzeme verilerinin daha esnek şekilde tanımlanmasını, özel kriterlerle arama yapılmasını ve raporlamalarda karakteristik bazlı gruplamalara imkân tanır. Ayrıca Variant Configuration gibi gelişmiş yapılandırma senaryolarında da temel yapı taşlarından biridir.

SAP’de Sınıf oluşturma adımlarına geçelim,

SAP Easy Access ekranından,CL01 işlem koduna gideriz.

CL01 ekranı, SAP sisteminde yeni bir sınıf tanımlamak için kullanılan temel arayüzdür. Bu ekran aracılığıyla, belirli nesneleri gruplamak ve sınıflandırmak için kullanacağınız sınıf yapısını oluşturabilirsiniz. Ekranın üst kısmında yer alan “Sınıf” alanı, tanımlanacak sınıfın ismini belirlemenizi sağlar. Bu isim, sistem içinde benzersiz olmalı ve oluşturulacak sınıfı açık şekilde tanımlamalıdır. Örneğin Sınıf alanına: “TEST_SINIF” girerek örnek bir sınıf oluşturalım.

“Sınıf türü” alanı, bu sınıfın hangi nesne grubuna ait olacağını belirler. Bu örnekte “001” değeri girilmiş ve bu da malzeme sınıfı anlamına gelir. Diğer sınıf türleri arasında ekipmanlar, partiler veya konfigürasyon nesneleri yer alabilir. Bu alan, sınıfın hangi SAP nesneleriyle ilişkilendirileceğini sistemin doğru şekilde algılamasını sağlar.

En kritik sekmelerden biri olan “Krkt.” sekmesinde ise sınıfa atanacak karakteristikler belirlenir. Bu karakteristikler, sınıfa ait olacak ve ileride bu sınıfa bağlı nesnelerde kullanılacak olan özelliklerdir. Örneğin; renk, ağırlık, uzunluk gibi ölçüsel veriler bu bölümde tanımlanır. Gerekli karakteristikler atandıktan sonra, istenirse “Metin” sekmesinde açıklayıcı notlar girilebilir, “Doküman” sekmesinde sınıfla ilişkili teknik belgeler iliştirilebilir ve “Std.” sekmesinde geçerli standartlara referans verilebilir.

Tüm bilgiler girildikten sonra ekranın üst kısmında bulunan kaydet butonuna tıklanarak sınıf oluşturma işlemi tamamlanır. Bu işlem sonrasında sınıf, sistemde tanımlanmış olur ve ilgili nesnelere atanarak kullanılmaya başlanabilir.

Bu ekran, CL01 işlem kodu ile sınıf oluşturma sürecinde “Temel vr.” (Temel veriler) sekmesinin detaylarını içerir.

Yukarıdaki ekranda, sınıfın sistemde nasıl tanımlanacağına dair temel bilgiler girilir. “Tanım” alanına sınıfın açıklayıcı ismi yazılır; örnekte “Test Sınıfı” olarak girebiliriz. “Durum” alanı, sınıfın sistemde aktif olup olmadığını belirtir. Genellikle “1 Onaylı” olarak seçilir. “Grup” alanı sınıfların gruplanması için isteğe bağlı olarak kullanılır.

“Uygulama görünümü” ve “Yerel sınıf” gibi alanlar ise daha gelişmiş yapılandırmalar içindir; genellikle varsayılan bırakılır. Geçerlilik başlangıç ve bitiş tarihleri, sınıfın hangi tarihler arasında kullanılabilir olacağını tanımlar.

Ekranın alt kısmında bulunan “Aynı sınıflandırma” kısmında sistemin aynı nesneye birden fazla sınıf atanmasını nasıl kontrol edeceği belirlenir. “Kontrol etme” seçeneği işaretli olduğunda herhangi bir uyarı yapılmaz. Sağ taraftaki “Yetkiler” bölümünde ise bu sınıfa ilişkin işlemler için özel yetki kısıtlamaları tanımlanabilir.

Tüm bu bilgiler girildikten sonra, Tanım alanı doldurulduktan sonra CTRL+S kısayolu ile ya da sol üst menüdeki disket simgesi kullanılarak sınıf oluşturma işlemi tamamlanabilir.

CL02, SAP sisteminde kullanılan “Sınıf Değiştir” (Change Class) işlem kodudur.

Bu işlem kodu sayesinde daha önce CL01 ile oluşturulmuş bir sınıf üzerinde güncelleme yapılabilir. Yani sınıfın adı sabit kalmakla birlikte, sınıfın açıklaması, karakteristikleri, geçerlilik tarihi, yetki ayarları, sınıf durumu gibi birçok bilgisi bu ekran üzerinden düzenlenebilir.

Özetle CL02 ekranı, mevcut sınıfların güncellenmesi ve gerektiğinde yeni karakteristiklerin eklenmesi veya mevcutların kaldırılması gibi işlemlerin yapıldığı alandır.

Bu işlem, sistemdeki sınıf yapısının güncel ve doğru kalmasını sağlamak için kritik bir rol oynar.

Şimdi ise SAP’de Sınıf değiştirme adımlarına geçelim,
SAP Easy Access ekranından,CL02 işlem koduna gideriz.

CL02, SAP sisteminde kullanılan “Sınıf Değiştir” (Change Class) işlem kodudur.CL02 işlem kodumuzu yazarak enterlayıp ekranımıza ulaşabiliriz.

Açılan ekranda, daha önce oluşturduğumuz TEST_SINIF malzeme sınıfının içeriğinde yer alan alanlarda gerekli değişiklikleri bu ekran üzerinden gerçekleştirebiliriz.

Devamında, Karakteristik sekmesine geçerek sınıfa karakteristik atamasını yapabiliriz.
Bu işlem için, ilgili alana daha önceki yazılarımızda CT04 işlem kodu ile oluşturduğumuz karakteristik adını girip Enter tuşuna basmamız yeterlidir.
Bu sayede karakteristik, sınıfa başarıyla atanmış olur.

Daha sonra, ekranın üst kısmında bulunan kaydet butonuna tıklayarak, daha önce CT04 işlem kodu ile oluşturmuş olduğumuz karakteristik değerini sınıfa kalıcı olarak kaydediyoruz. Bu işlemle birlikte, karakteristik artık sınıfın bir parçası haline gelir ve ilgili nesnelerle kullanılabilir duruma gelir.

CL03, SAP sisteminde kullanılan “Sınıf Görüntüle” (Display Class) işlem kodudur.

Bu işlem kodu sayesinde, daha önce oluşturulmuş olan bir sınıfın detaylarını sadece görüntüleme amaçlı inceleyebiliriz.CL03 ekranında herhangi bir veri değişikliği yapılamaz; yalnızca sınıfın tanımı, sınıf türü, atanmış karakteristikler, geçerlilik tarihleri, yetkiler ve diğer tanımlı alanlar okunabilir.

Özellikle sistemdeki mevcut sınıfların yapısını kontrol etmek, karakteristikleri doğrulamak ya da sınıfın hangi amaçla kullanıldığını anlamak için CL03 işlem kodu tercih edilir.

Şimdi ise SAP’de Sınıf görüntüleme adımlarına geçelim,

SAP Easy Access ekranından,CL03 işlem koduna gideriz.

CL03 ekranı, sınıf bilgilerini sadece görüntüleme amacıyla kullanılsa da, üst bölümde yer alan simgeler sayesinde sınıfla ilgili bazı işlemler gerçekleştirmek mümkündür. Bu simgelerden kalem simgesine tıklayarak, sınıfı düzenleme modunda açmak üzere CL02 ekranına geçiş yapabilirsiniz. Yeniden yalnızca görüntüleme moduna dönmek isterseniz, hemen yanındaki gözlük simgesine tıklamanız yeterlidir.

Kalem ve gözlük simgelerinin yanında bulunan kağıt simgesi, yeni bir sınıf oluşturma ekranı olan CL01 işlemine yönlendirir ve kullanıcıya sıfırdan bir sınıf tanımı yapma imkânı sunar. Onun yanında yer alan klasör simgesi, mevcut sınıf ekranını kapatmadan farklı bir sınıfı açmak için kullanılır. En sağdaki çöp kutusu simgesi ise, uygun yetkilere sahip olunduğu durumda sınıfı silmek için kullanılır; ancak bu işlem yalnızca düzenleme modunda, yani CL02 ekranında aktif hale gelir.

Bu simgeler, kullanıcıya sistem içerisinde daha hızlı ve etkin bir şekilde işlem yapma olanağı sağlar.

CL04, SAP sisteminde kullanılan “Sınıf Sil” (Delete Class) işlem kodudur.

Bu işlem kodu, sistemde daha önce oluşturulmuş olan bir sınıfı tamamen silmek için kullanılır. CL04 ekranı, doğrudan sınıfın tanımlı olduğu verileri çağırarak, sistemden kalıcı olarak kaldırılmasına olanak tanır. Ancak bu işlem yalnızca belirli şartlar altında gerçekleştirilebilir.

Eğer sınıf, herhangi bir nesneyle (örneğin malzeme, ekipman, vb.) ilişkilendirilmişse, doğrudan silinmesine sistem izin vermez. Sınıfın silinebilmesi için önce bu atamaların kaldırılması gerekir. Ayrıca, kullanıcıya sınıf silme yetkisi tanımlanmış olmalıdır; aksi takdirde sistem işlem yapılmasına izin vermez.

Özetle, CL04, kullanılmayan veya sistemden tamamen kaldırılması gereken sınıfların temizlenmesi amacıyla kullanılan özel bir işlem kodudur ve dikkatli kullanılmalıdır.
Şimdi ise SAP’de Sınıf Silme adımlarına geçelim,

SAP Easy Access ekranından,CL04 işlem koduna gideriz.

CL04 işlem kodu ile açılan “Sınıf sil” ekranında, silmek istediğimiz sınıfı belirlemek için öncelikle ekranın üst kısmında yer alan “Sınıf” alanına, F4 tuşu yardımıyla seçim yaparak daha önce oluşturulmuş sınıfı gireriz. Ardından sınıf türü de uygun şekilde seçilir.

Bilgiler doğru şekilde girildikten sonra, ekranın üst bölümünde kırmızı kutu ile işaretlenmiş olan çöp kutusu simgesine tıklanarak silme işlemi başlatılır.

Bu adımdan sonra ekrana bir onay penceresi (popup) gelir. Bu pencerede sınıfın silineceği bilgisi kullanıcıya bildirilir ve silme işlemine onay verildiğinde, ilgili sınıf sistemden kalıcı olarak silinir.

Bu işlem geri alınamaz olduğu için silme işlemi yapılmadan önce sınıfın başka nesnelerle ilişkilendirilmediğinden emin olunmalıdır.

Kısacası CL01 işlem kodu ile sınıf oluşturulur, CL02 işlem kodu ile güncellenir, CL03 işlem kodu ile sınıf görüntülenir,CL04 işlem kodu ile de daha önceden oluşturulan sınıfın silinmesi için kullanılır.